Lokale wijnen van het Gardameer

Het Gardameer is een ware parel van Noord-Italië. Met adembenemende landschappen, excursies en culinaire ervaringen is het bijna onmogelijk om niet de perfecte activiteit voor jou te vinden. Ben jij ook nieuwsgierig naar de wijnen die deel uit maken van de traditie in deze regio? Deze reis zal je helpen om alle typische lokale wijnen van het Gardameer te ontdekken.

De beste wijnhuizen van het Gardameer exporteren tegenwoordig hun wijnen zowel op nationaal als wereldwijde schaal. De ligging van dit meer geniet van een mild klimaat en ideale omstandigheden voor de groei van hoogwaardige wijngaarden.

Bij aankomst in het gebied zie je vrijwel in alle richtingen rijen wijngaarden, verspreid over het hele grondgebied. Dit kenmerkende gezicht laat iedereen die deze uitgestrektheid van wijngaarden voor het eerst ziet, vol bewondering achter.

Het meer strekt zich uit over drie regio’s, elk met verschillende kenmerken, waardoor de teelt van talrijke druivensoorten mogelijk is. Dit resulteert in wijnen met verschillende eigenschappen, die hen unieke aroma’s en smaken geven. Het is onmogelijk om dus niet een wijn te vinden die bij jouw smaak past! Integendeel, slechts één kiezen uit de beste wijnen van het Gardameer lijkt een onmogelijke taak. Ontdek ze allemaal in de volgende 2 minuten.

LUGANA DOC

Onder de lokale witte wijnen van het Gardameer wordt Lugana geboren uit de Turbiana-druif. Het is een frisse en florale wijn. Het teeltgebied strekt zich uit over vijf gemeenten in het zuidelijke deel van het Gardameer: Sirmione, Desenzano del Garda, Lonato del Garda, Pozzolengo en Peschiera del Garda, het laaste dorpje is de enige aan de Veneto kant.

Eeuwen geleden werd dit gebied bedekt door dichte moerassige bossen, die, eenmaal ingepolderd, een kleigrond achterlieten. Omdat het rijk is aan mineralen, geeft het deze witte wijn zijn karakteristieke zuurgraad en ziltigheid. Ondanks dit blijft het heel fris en aromatisch, met fruitige tonen variërend van amandel tot citrus.

Lugana van het Gardameer is daarom een witte wijn met twee stijlen onder zijn benaming: stil en sprankelend. Tegenwoordig zijn er vijf verschillende soorten te vinden:

• De Lugana die bekend staat als de “basis” jaargang, met een bleekgele kleur.
• De Superiore, die minstens een jaar wordt gerijpt.
• De Riserva, die minstens 24 maanden moet rijpen, inclusief 6 maanden in de fles.
• De Vendemmia Tardiva (Late Harvest), waarbij de druiven tussen eind oktober en begin november worden geoogst.
• De Spumante, die opnieuw kan gisten in de fles of in een vat.

Elk van deze variaties heeft zijn eigen kenmerkende aromatische en smaakelementen, die allemaal wachten om ontdekt te worden.

De volgende wijn onder de beste wijnen van het Gardameer die ik aan je presenteer, is een elegante rode wijn, geproduceerd in de oude Morenic Hills aan de Veronese oever.

BARDOLINO DOC

Het productiegebied omvat de gemeente Bardolino, Cavaion Veronese, Costermano, Garda en Lazise. Er is echter recentelijk ontdekt dat het oudste productiegebied van deze rode wijn van het Gardameer eigenlijk veel groter is. Het omvat namelijk het hele gebied dat zich naar het noorden uitstrekt tot in de Adige Vallei en de uitlopers van de Monte Baldo.

Kun je geloven dat hier tijdens de Bronstijd al druiven werden verbouwd? Hierna waren het de monniken uit de vroege middeleeuwen die de ontwikkeling en het behoud ervan hebben aangemoedigd en beschermd. Later, dankzij toewijding en geavanceerde technologieën, werd het een van de eerste consortia in Veneto die in 1969 de DOC-certificering behaalde.

Onlangs zijn de drie historische subzones van Montebaldo, La Rocca en Sommacampagna, bekend als “cru”, die al tot de 19e eeuw bekend waren, erkend met een nieuwe reeks productieregels. Om aan deze voorwaarden te kunnen voldoen worden de wijnen uit elke zone momenteel in beperkte hoeveelheden geproduceerd!

Bardolino wordt geproduceerd uit verschillende druivensoorten. De belangrijkste is Corvina Veronese, een inheemse druivensoort die tot 95% van de blend uitmaakt. Het overige deel is gereserveerd voor Rondinella, Molinara of andere lokale druivensoorten. Het is de schil van deze druiven die Bardolino zijn karakteristieke robijnrode kleur geeft.

Er zijn twee aangewezen wijnen die worden geproduceerd: Bardolino DOC en Bardolino Superiore DOCG, die het gerijpte product is. De Bardolino DOC heeft echter verschillende types:

• De Classico is licht fruitig met tonen van kers, aardbei, bes, framboos en zure kers.
• De Chiaretto en Chiaretto Classico hebben een roze kleur met hints van citrus en kleine bessen.
• De Chiaretto Spumante is zacht en delicaat.
• De Novello is een jonge wijn gebotteld binnen het oogstjaar van de druiven en is zeker het proberen waard, vooral met geroosterde kastanjes.

Je kunt het echter in al zijn facetten proeven bij de talloze wijnhuizen aan de oostelijke zijde van het Gardameer. In ieder geval is het een veelzijdig product en kan het gemakkelijk worden gecombineerd met veel soorten gerechten… Vooral met de eerste gangen van de klassieke Italiaanse keuken.

Bovendien kun je in de verschillende stadjes die je aan het Gardameer kunt bezoeken, genieten van uitstekende vis uit het meer, waarmee deze wijn perfect samengaat.

GARDA CLASSICO GROPPELLO

Een andere typische wijn van het Gardameer is Groppello, die wordt geproduceerd op de heuvels van Valtènesi, aan de zijde van Brescia. De naam is afgeleid van de compacte vorm van zijn blauw-violette trossen, die op een knoop lijken, wat in het lokale dialect “grop” wordt genoemd. Het is een inheemse rode druivensoort die bijna uitsluitend in dit gebied voorkomt en wordt beschouwd als een echte excellentie. Andere druivensoorten zoals Marzemino, Sangiovese en Barbera zijn echter ook aanwezig in de blend en vormen een perfecte match. Tegenwoordig is het verkrijgbaar in twee varianten:

• De eerste is Garda Classico Groppello, opgenomen in de Valtènesi DOC. Het is een lichte en delicate rode wijn, toch zeer elegant, met bloemige en rode bessen aroma’s. Op de tong is het aangenaam kruidig met een subtiele fruitige noot, wat het zeer aangenaam en fluwelig maakt. Het kan worden gecombineerd met smaakvolle pastagerechten, vlees of verschillende soorten kaas.
• Het andere type is Garda Groppello Riserva, dat wordt gemaakt met dezelfde druiven maar minstens twee jaar wordt gerijpt. In tegenstelling tot de klassieke versie is deze veel rijker, intens kruidig en vol van body. Het is geschikt om te combineren met gerechten met rood vlees en andere hoofdgerechten. Bovenal is het een uitstekende begeleiding bij het typische spit-roast gerecht uit Brescia… Het is zeker een must om te proberen onder de lokale gastronomische hoogtepunten!

In het heuvelachtige gebied dat in het oosten met Verona grenst, in het noorden met de Prealpen en in het zuiden met Mantua, wordt een van de meest geliefde lokale wijnen van de Gardameer-traditie geproduceerd. Ik heb het over de Custoza witte wijn.

CUSTOZA DOC

Het productiegebied van Custoza beslaat in totaal 1.400 hectare. Het omvat de gemeenten Sommacampagna, Sona, Villafranca en Valeggio sul Mincio, evenals Peschiera en Lazise. De bodem in dit gebied is voornamelijk kalkhoudend, wat de wijnen die hier worden geproduceerd een hartige en minerale karakter geeft.

Custoza wordt uitsluitend gemaakt van witte druivensoorten, waaronder Trebbianello, Bianca Fernanda en Garganega. Wanneer ze worden gecombineerd, vullen ze elkaar aan en geven ze de wijn een complexiteit die de persoonlijkheid van de producenten en het terroir weerspiegelt. Het heeft een delicate en florale geur met aromatische hints die het bijzonder verfrissend maken.

Deze wijn is ook verkrijgbaar in verschillende stijlen, die je kunt proeven tijdens een volledige proeverij van de typische wijnen van het Gardameer:

• De Superiore, gemaakt van laat geoogste druiven en minstens 5 maanden gerijpt.
• De Riserva, die levensduur en rijpingspotentieel vertegenwoordigt.
• De Spumante, geproduceerd volgens zowel de Charmat-methode als de traditionele methode.
• De Passito, gemaakt van gedroogde druiven, een echte zoete parel uit de regio, met een intense en fruitige geur.

Als je op zoek bent naar een lokaal gerecht om te combineren met Custoza, raad ik aan om de tortellini uit Valeggio te proberen. Het past ook goed bij risotto’s, visgerechten uit het meer of de zee, evenals wit vlees en gedroogde vleeswaren. Wat betreft de Passito, kun je ervan genieten met de uitstekende sfogliatine uit Villafranca. Dit zoete hapje werd ook door Gabriele d’Annunzio in enkele van zijn gedichten geprezen!

Terwijl we onze reis door de plaatsen rond het Gardameer voortzetten, laten we nu een andere wijn introduceren: de rode Marzemino.

TRENTINO DOC MARZEMINO

Marzemino is typisch voor de regio Vallagarina, ten zuiden van Trento rond Rovereto en ten noorden van het Gardameer. Interessant genoeg komen de oorsprong van deze druivensoort niet uit Italië, maar uit Azië. Historische documenten geven aan dat het naar dit gebied werd gebracht vanaf de oevers van de Zwarte Zee via de handelsroutes van de Serenissima Republiek van Venetië. Het productiegebied omringt de Adige-rivier en heeft vulkanische bodem, die aangename mineraliteit en een kenmerkend aroma aan de wijn geeft.

In vergelijking met andere rode wijnen typisch voor het Gardameer heeft Marzemino een donkere, bijna paarsachtige kleur met reflecties variërend van granaatappel tot diepblauw.

Maar laat je niet misleiden door zijn krachtige uiterlijk, want het verbergt een aroma met geuren van wilde bessen en florale tonen. Bij het proeven herken je mogelijk noten van viooltjes of munt, balsamico-tonen en andere kruidige nuances.

Wat betreft voedselcombinaties gaat Marzemino perfect samen met polenta van maïs en paddenstoelen, een traditioneel gerecht uit Trentino. Het past echter ook goed bij geroosterd of gegrild vlees en zeevruchten gerechten. Naast Trentino DOC Marzemino is er ook de categorie Trentino DOC Superiore Marzemino, die nog hogere kwaliteitsnormen haalt.

Hier is een interessant feit: Marzemino wordt al eeuwenlang gewaardeerd en staat bekend als een drank die nooit ontbrak op de tafels van de adel. Het staat ook bekend als de wijn van Mozart, die het vierde in zijn opera Don Giovanni met de zin “Schenk de wijn, uitstekende Marzemino!”

Het is dus geen wonder dat het vandaag de dag nog net zo geliefd is als toen. Laten we afsluiten met een van de meest bekende lokale wijnen van het Gardameer die alleen wordt geproduceerd in de Valpolicella-regio en wereldwijd bekend is: Amarone della Valpolicella.

AMARONE DI VALPOLICELLA

Amarone della Valpolicella is een droge passito rode wijn die afkomstig is uit een zeer uitgestrekt gebied. Het wordt beschermd door de Lessini-bergen in het noorden en strekt zich uit van het Gardameer tot aan de rand van de provincie Verona. De druivenblend bestaat voornamelijk uit de Corvina-variëteit, samen met Rondinella en andere inheemse druiven.

De wijnboeren besteden veel aandacht aan het bereiken van de beste kwaliteit, te beginnen met de selectie van de druiven, die begin oktober worden geoogst. Wat deze wijn tot een excellente maakt, is het appassimento-proces, waarbij de druiven ongeveer 120 dagen worden gedroogd. De bessen worden op plateaus gerangschikt om luchtcirculatie mogelijk te maken. Zodra ze in de droogzolders zijn geplaatst, die vrij moeten zijn van overtollige vochtigheid, worden ze voortdurend in de gaten gehouden. Uiteindelijk ondergaat de verkregen most fermentatie gedurende 1-2 maanden, en de minimale rijpingsperiode is twee jaar.

Amarone is een zeer elegante en verfijnde wijn met een sterke persoonlijkheid. Bij het proeven kun je florale en fruitige tonen herkennen met een subtiel vleugje koffie, terwijl het aroma kruidig en balsamico is. Het past perfect bij herfst- en wintergerechten zoals wild vlees of gebraden gerechten. Daarnaast vult het traditionele gerechten aan zoals “pasta e fasoi” (pasta en bonen) of, bovenal, de typische Amarone risotto.

Inderdaad, al deze lokale wijnen van het Gardameer drukken volledig de complexiteit en diversiteit van de regio uit. Met andere woorden: waar je ook gaat in de stadjes rond het meer, zul je een unieke wijn vinden! Om deze reden is het echt een aanrader om ten minste één wijnproeverij of bezoek te brengen aan een van de vele wijnhuizen in de omgeving. Op deze manier kun je zelf jouw favoriete wijn uit de regio vinden!